Không ai muốn con mình sinh ra còi cọc, nhẹ cân. Nhưng trẻ sơ sinh có chiều cao, cân nặng "hơn người" có phải lúc nào cũng tốt?

Một nghiên cứu mới đây được khảo sát trên 665 thai phụ của BV Phụ sản Trung ương cho thấy: Tỷ lệ mổ lấy thai ở các sản phụ được chẩn đoán mang thai to chiếm 71,3% (tương đương 474 trường hợp); số tai biến sản khoa của trẻ, tỷ lệ bất thường sau sinh chiếm tỷ lệ không nhỏ...  

Thai to có thể gây ra nhiều nguy cơ trong khi sinh đẻ cho cả bà mẹ và trẻ sơ sinh.  Ảnh: P.V

  "Khủng" chưa hẳn đã tốt

Báo GĐ&XH cách đây không lâu đã đưa tin về những trường hợp sinh con "khủng" như trường hợp con gái chị Hà Thị Nga (ở xã Ia Nhin, Chư Păh, Gia Lai), với kỷ lục 7kg, hay bé Bảo Quyên tại Đà Nẵng với 6,5kg khi lọt lòng mẹ...

PGS.TS Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc BV Phụ sản Trung ương cho hay: Hiện nay, trên thế giới cũng như ở Việt Nam tỷ lệ phụ nữ mang thai to có xu hướng tăng do điều kiện kinh tế phát triển, chế độ dinh dưỡng và lao động của người mẹ trong thời kỳ mang thai được cải thiện nhiều hơn. Mặt khác, người phụ nữ được tư vấn, dịch vụ y tế cũng được đáp ứng tốt hơn, giúp cho họ thực hành chăm sóc tốt hơn trong thời kỳ thai nghén. Thai to có nhiều yếu tố thuận lợi để giúp trẻ phát triển tốt về thể chất, tinh thần. Tuy nhiên, "khủng" chưa hẳn đã tốt. Thai to có thể gây ra nhiều nguy cơ trong khi sinh đẻ cho cả bà mẹ và trẻ sơ sinh.  

Khó cho cả mẹ lẫn con

Cụ thể, theo TS. Lê Anh Tuấn, các biến chứng thường gặp cho mẹ trong và sau đẻ là băng huyết, rách tầng sinh môn, vỡ tử cung, nhiễm trùng, có thể tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Đối với trẻ sơ sinh, biến chứng có thể xảy ra là hạ đường huyết gây vã mồ hôi; suy hô hấp do béo gây phù nề, cản trở hô hấp; chấn thương, ngạt... thậm chí tử vong. 

Theo BS. Phạm Thu Hương, Phó trưởng Khoa Sản - BV Nhân dân Gia định (TPHCM), do kích thước lớn hơn thai bình thường nên các cuộc đẻ thai to thường gặp nhiều khó khăn như ngôi thai bất thường, ngôi khó lọt, trẻ dễ bị kẹt vai nếu không xử trí kịp thời, thai sẽ bị ngạt gây tử vong. Những trường hợp này hầu hết phải chỉ định mổ lấy thai.

Theo các chuyên gia sản khoa, sinh con to có nguyên nhân chủ yếu là sản phụ bị tiểu đường với hai loại: Tiểu đường bệnh lý và tiểu đường thai nghén. Ông Tuấn cho hay: Nhiều phụ nữ sai lầm khi đòi hỏi quá nhiều chất bổ, nhiều tinh bột và đường, nhưng quên mất một điều là đối với trẻ con, ăn nhiều quá gây đau tim, đối với phụ nữ, sẽ có nguy cơ con phát triển quá mức trong tử cung, nguy cơ dị tật về hình thái liên quan đến đường.

"Với những trẻ này, chúng tôi phải kiểm tra lượng đường huyết vì đây là yếu tố có thể khống chế được" - TS Tuấn nói. Nếu gia đình có người mắc tiểu đường, "tiền sử" sinh con to cũng có ảnh hưởng đến việc sinh con to. Ở những người cân nặng cao, tiềm ẩn tiểu đường cũng có nguy cơ này. Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng nhiều đến cân nặng của trẻ sơ sinh. Nếu bố mẹ đều có vóc dáng to, khỏe, con của họ khi sinh cũng có khả năng bị thừa cân.

Theo TS.BS Vũ Thị Bắc Hà - Trưởng khoa Dinh dưỡng - BV Trung ương Huế, với những em bé sơ sinh có cân nặng lớn cần phải theo dõi sát sao cân nặng, chiều cao hàng tháng. Những trẻ này thường có vấn đề về canxi, do đó phải kiểm soát dinh dưỡng. Tuy nhiên, trẻ nhất thiết vẫn phải bú mẹ trong 6 tháng đầu, không vì bé sinh ra to lớn mà kìm hãm năng lượng. Đến thời kỳ trẻ ăn dặm, tùy theo cân nặng, chiều cao của trẻ lúc đó để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng.

Điều quan trọng nhất, theo TS Hà là trong quá trình mang thai, thai phụ phải kiểm soát chế độ ăn uống, luyện tập và nhất là đường huyết, không đợi đến lúc sinh con mới "quýnh" lên để lo hãm!  

Thu Nguyên